Dlaczego zachorowałem

Na podstawie poradnika Mam cukrzycę typu 1 pod redakcją naukową prof. dr hab. n.med. Agnieszki Szypowskiej

Trwa dyskusja, które czynniki – śro­dowiskowe czy genetyczne – od­grywają główną rolę w rozwoju cu­krzycy typu 1.

 Wydaje się jednak, że obserwowany w ostatnich latach na całym świecie znaczny wzrost częstości występowa­nia tej choroby nie może być spowodowany jedynie zwiększaniem się predyspozycji ge­netycznej (wrodzonej skłonności) społeczeń­stwa, ale jest skutkiem wpływu czynników środowiskowych i gwałtownej zmiany trybu życia. Czynniki środowiskowe mogą wywołać nasilenie istniejącego już procesu niszczenia bądź go zapoczątkować.

Dotychczasowe bada­nia wskazują, że czynnikami predysponujący­mi do rozwoju cukrzycy typu 1 mogą być:

Czynniki genetyczne

Dziedziczenie jest wielogenowe, znane są geny zwiększające ryzyko zachorowania na cu­krzycę oraz chroniące przed zachorowaniem. Jednak nawet u jednojajowych bliźniąt, któ­re mają identyczne geny, ryzyko zachorowa­nia na cukrzycę u drugiego bliźniaka wynosi 30–50 %. Wynika z tego, że za ujawnienie się cukrzycy odpowiadają nie tylko geny;

Czynniki środowiskowe:

1. infekcje wirusowe – ich rolę sugeruje se­zonowość występowania zachorowań na cu­krzycę typu 1. Wirusy mogą działać pośrednio, aktywując układ immunologiczny, lub bezpo­średnio uszkadzać komórki beta;
2. teoria akceleracji sugeruje, że nadmierny przyrost masy ciała i wzrostu we wczesnym dzieciństwie powoduje zwiększenie produk­cji własnej insuliny i może predysponować do rozwoju cukrzycy typu 1. Znaczne wydziela­nie insuliny może sprawiać, że komórki beta są „bardziej widoczne” dla układu odpornościo­wego i łatwiej dochodzi do zapoczątkowania procesu ich niszczenia;
3. teoria higieny mówi, że wysoki stopień hi­gieny zmniejsza kontakt układu odpornościo­wego z infekcjami bakteryjnymi, wskutek cze­go, zamiast bronić organizm przed bakteriami, staje się on bardziej wrażliwy na różne bodźce, co zwiększa ryzyko autoagresji;
4. żywienie: mleko, gluten, substancje tok­syczne (związki N-nitrozopochodne);
5. niedobór witaminy D3;
6. stres.

Mechanizmy działania czynników, które mogą zapoczątkować proces uszkadzania komórek beta trzustki, nadal nie są znane.

Wiele hipotez próbuje odpowiedzieć na pyta­nie, dlaczego zachorowałeś. Są one mniej lub bardziej trafne. Pewne jest jedno. 

Zachorowa­łeś na cukrzycę nie ze swojej winy ani też z winy Twoich bliskich. Czy można znaleźć „winowajcę”? Niestety nie można, zazwy­czaj jest to bowiem kilka czynników.